عمل جراحی اسلیو معده یا گاسترکتومی اسلیو یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش وزن است که به افرادی که دچار چاقی مفرط هستند، کمک می‌کند. با این حال، یکی از عوارض شایع این عمل جراحی، سوزش معده است. در این مقاله به بررسی دلایل ایجاد سوزش معده بعد از اسلیو معده، روش‌های پیشگیری و درمان این عارضه و مدیریت آن خواهیم پرداخت.
چرا سوزش معده بعد از عمل اسلیو معده رخ می‌دهد؟
سوزش معده پس از جراحی اسلیو معده (که در برخی موارد به رفلاکس معده به مری یا GERD تبدیل می‌شود) ممکن است به دلیل تغییرات در آناتومی معده و فشار اضافی به اسفنکتر تحتانی مری (LES) رخ دهد. اسلیو معده شامل برداشتن قسمت عمده‌ای از معده است که باعث کاهش حجم معده می‌شود، اما این تغییرات می‌تواند فشار اضافی به معده وارد کرده و احتمال رفلاکس اسید را افزایش دهد.
تغییرات در عملکرد معده
زمانی که معده کوچک می‌شود، میزان غذایی که می‌توان در هر وعده مصرف کرد کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند باعث شود تا معده سریع‌تر پر شده و فشار بیشتری به قسمت پایین معده وارد شود. این فشار اضافی می‌تواند موجب برگشت اسید معده به مری و در نتیجه سوزش سر دل شود.
تأثیر اسفنکتر تحتانی مری (LES)
اسفنکتر تحتانی مری (LES) یک حلقه عضلانی است که از برگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کند. پس از جراحی اسلیو، ممکن است عملکرد این عضله ضعیف شود و باعث افزایش احتمال رفلاکس اسید و سوزش معده شود.
علائم سوزش معده بعد از جراحی اسلیو معده
سوزش معده بعد از اسلیو به طور معمول با علائمی مشابه رفلاکس معده به مری (GERD) همراه است. این علائم شامل:
- سوزش یا احساس درد در ناحیه قفسه سینه
- طعم ترش یا تلخ در دهان
- احساس سوزش در گلو
- مشکل در بلع غذا
پیشگیری و درمان سوزش معده پس از جراحی اسلیو
مصرف داروهای ضد اسیدی
پس از جراحی اسلیو، پزشک ممکن است داروهایی مانند آنتاگونیست‌های گیرنده هیستامین H2 (مثل رانیتیدین) یا مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) مانند اومپرازول را تجویز کند. این داروها به کاهش اسیدیته معده و پیشگیری از سوزش معده کمک می‌کنند.
تغییرات در رژیم غذایی
رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند به پیشگیری از سوزش معده کمک کند. پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب، تند، اسیدی، نوشیدنی‌های کافئین‌دار، الکل و مواد تحریک‌کننده مانند نیکوتین از جمله اقداماتی است که باید در رژیم غذایی پس از اسلیو رعایت شوند.
تقسیم وعده‌های غذایی
برای کاهش فشار بر معده و جلوگیری از سوزش معده، بهتر است غذا را در وعده‌های کوچک‌تر و مکرر مصرف کنید. این کار می‌تواند از افزایش فشار در معده و رفلاکس اسید جلوگیری کند.
استراحت و کاهش استرس
استراحت کافی و کاهش استرس می‌تواند تأثیر مثبتی بر علائم سوزش معده داشته باشد. استرس می‌تواند باعث افزایش تولید اسید معده و تشدید علائم رفلاکس شود.
اجتناب از پرخوری
پس از جراحی اسلیو معده، باید از پرخوری و مصرف وعده‌های غذایی بزرگ خودداری کرد. پرخوری می‌تواند فشار زیادی به معده وارد کند و احتمال برگشت اسید به مری را افزایش دهد.
پیامدهای بالقوه طولانی مدت سوزش معده بعد از جراحی اسلیو
در صورتی که سوزش معده پس از جراحی اسلیو معده درمان نشود، ممکن است به مشکلات طولانی‌مدتی مانند ازوفاژیت (التهاب مری)، مری بارت (یک وضعیت پیش سرطانی)، یا تنگی مری منجر شود. ازوفاژیت می‌تواند باعث درد، مشکل در بلع و ناراحتی قفسه سینه شود. در حالی که مری بارت می‌تواند خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد.
آیا سوزش معده بعد از جراحی اسلیو طبیعی است؟
حدود ۲۰ درصد از بیماران ممکن است پس از جراحی اسلیو معده دچار سوزش معده شوند. این مشکل معمولاً تا زمانی که کاهش وزن ادامه دارد، بهبود می‌یابد. با این حال، برای کاهش احتمال سوزش معده، رعایت رژیم غذایی مناسب و پیگیری توصیه‌های پزشک الزامی است.
آیا سوزش معده به نشتی معده مرتبط است؟
سوزش معده بعد از اسلیو معده معمولاً به نشتی معده ربط ندارد. نشتی معده به معنای وجود شکاف یا نقص در دیواره معده است که محتویات معده را به سایر قسمت‌های دستگاه گوارش منتقل می‌کند. این وضعیت نیاز به مداخله فوری دارد، اما سوزش معده بیشتر به فشار زیاد در معده و عملکرد ضعیف اسفنکتر تحتانی مری مربوط است.
جمع‌بندی
سوزش معده پس از جراحی اسلیو معده یک عارضه شایع است که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کاهش ظرفیت معده و تغییرات در عملکرد اسفنکتر تحتانی مری ایجاد شود. برای پیشگیری و درمان این مشکل، رعایت رژیم غذایی مناسب، مصرف داروهای ضد اسیدی، تقسیم وعده‌های غذایی و کاهش استرس توصیه می‌شود. در صورتی که علائم ادامه یابند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اقدامات لازم برای بهبود وضعیت شما انجام گیرد.